Làm sao tăng cường khả năng đề kháng trước virus Corona?

Làm sao tăng cường khả năng đề kháng trước virus Corona?

Dịch virus corona tiếp tục lan rộng với tỉ lệ tử vong trên 300 người với bệnh nhân tử vong đầu tiên ngoài Trung Quốc (Philippine). Bài viết này giúp quý vị hiểu rõ hơn về hệ miễn dịch và cách chúng ta có thể tăng sức đề kháng chống virus.

# Cơ thể phản công trước virus Corona thế nào?
- Thông thường khi virus vào bên trong cơ thể khoẻ mạnh, virus sẽ dần dần bị tiêu diệt bởi hệ miễn dịch. Khi mới vào cơ thể, số lượng virus sẽ nhân lên rất nhanh qua trung gian tế bào chủ (host), làm chết các tế bào này, tiết ra các dấu hiệu viêm nhiễm, và khiến chúng ta có các triệu chứng như mệt mỏi, sốt. Nếu virus tấn công tế bào phổi (như Virus Corona thường bám vào tế bào phổi) sẽ gây ra các triệu chứng hô hấp như ho hay khó thở. Lúc này cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản sinh thêm nhiều tế bào (bạch cầu), tạo thêm các kháng thể, và tạo thêm các tế bào chuyên diệt virus, dẫn đến các tế bào này sẽ nhanh chóng dò tìm ra virus và tiêu diệt chúng (1). Đa số các triệu chứng chúng ta có là do "cuộc chiến giữa hệ miễn dịch và virus" khi các tế bào nhận ra, theo dõi, và tấn công virus hay vi khuẩn.

Vấn đề là cơ thể chúng ta cần thời gian, năng lượng, và một hệ miễn dịch tốt để phát hiện và chiến đấu chống virus. Điều này giải thích vì sao đa số các bệnh nhân tử vong từ virus corona là người có hệ miễn dịch yếu do lớn tuổi, hay bệnh nhân có các bệnh mãn tính khác.

- Vì vậy cách ly bệnh nhân là cách tốt nhất để chống dịch virus Corona vì khi bệnh nhân bị cách ly, họ sẽ từ từ dần hồi phục trong khi virus Corona không thể lan ra những người xung quanh. Với những bệnh nhân yếu, họ sẽ được nhập viện và chữa trị hỗ trợ để giúp cơ thể có thêm sức chiến đấu virus.

# Hệ miễn dịch chúng ta rất thông minh, bảo vệ cơ thể trước hàng triệu vi khuẩn và virus mỗi ngày
- Hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta là một hệ thống bao gồm nhiều cơ quan, từ làn da bên ngoài, các tuyến nước bọt và dịch, hạch bạch huyết, cho đến các tế bào bạch cầu, kháng thể, và nhiều tế bào và chất sinh hóa học khác. Hệ miễn dịch được xem như quân đội của một quốc gia, luôn bảo vệ đất nước trước ngoại xâm.
- Mỗi ngày, làn da chúng ta bảo vệ hàng triệu vi khuẩn tiến vào cơ thể. Nếu vi khuẩn hay virus vào được cơ thể, lập tức các tế bào miễn dịch, thường là tế bào T đi vòng vòng tuần tra, sẽ đánh dấu các vi khuẩn như kẻ lạ và bật lên hệ thống báo động, kéo thêm các tế bào khác đến và tiêu diệt virus hay vi khuẩn. - Trường hợp virus HIV tấn công trực tiếp vào tế bào miễn dịch T, làm tê liệt hệ thống miễn dịch, dẫn đến bệnh nhân không có khả năng tự bảo vệ mình (bệnh HIV/AIDS được gọi là bệnh do hệ thống suy giảm miễn dịch mắc phải). Bệnh nhân HIV thường tử vong do nhiễm trùng vì không thể chiến đấu chống vi khuẩn, ví dụ như bệnh nhân HIV thường chết vì bệnh lao phổi nếu không dùng thuốc kháng virus liều cao (HAART) (2).

Vậy thì, chúng ta có thể cải thiện hệ miễn dịch (sức đề kháng) bằng cách nào?

# Chọn lối sống lành mạnh
- Đây là cách hiệu quả nhất vì cơ thể chúng ta sẽ có một hệ miễn dịch khỏe mạnh trong một cơ thể cường tráng, như có quân đội tinh nhuệ trong một quốc gia không tham nhũng. Cách sống lành mạnh đơn giản gồm
- Không hút thuốc, không uống rượu
- Ăn uống cân bằng (đủ rau cải, trái cây, ít đường, đủ nước..)
- Tập thể dục đều đặn là cách tốt nhất để tạo ra hệ miễn dịch tốt
- Không tăng cân hay giảm cân
- Ngủ đủ giấc
- Rửa tay ít nhất 20 giây bằng nước và xà phòng
- Ăn thức ăn nấu chín
- Hạn chế stress và áp lực
- Giữ tinh thần tốt thông qua yoga, thiền, nghe nhạc

# Cẩn thận với các quảng cáo thuốc/thức ăn tăng cường hệ miễn dịch
- Chưa có nghiên cứu nào cho thấy các thuốc hay thực phẩm chức năng có hiệu quả tăng cường hệ miễn dịch. Trái lại, tăng thêm nhiều tế bào miễn dịch hay tế bào máu có khi làm hại cơ thể như tăng rủi ro đột quỵ, như một ví dụ trong bài nghiên cứu từ trường Harvard (3) khi các vận động viên cố tình thêm hồng huyết cầu vào cơ thể mình.

Điểm mấu chốt của hệ miễn dịch là sự chính xác và tinh nhuệ của các tế bào, không phải là con số vì khi số lượng bạch cầu tăng chưa chắc cơ thể sẽ có hệ miễn dịch tốt hơn. Ví dụ như ung thư máu bạch cầu (leukemia). Ở bệnh này, số lượng bạch cầu tăng đột biến nhưng những tế bào này chưa trưởng thành đầy đủ, không có khả năng chiến đấu với vi khuẩn và virus, cuối cùng khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh ung thư máu yếu hơn (4).
- Cho đến nay, các BS vẫn chưa tìm ra câu trả lời chính xác là chúng ta cần bao nhiêu loại tế bào miễn dịch và tăng loại tế bào nào là tốt nhất. Chúng ta chỉ biết là các tế bào miễn dịch luôn làm việc chung với nhau, cái cần là tỉ lệ ổn định, chất lượng đồng đều, và có hệ thống các cơ quan khác (tim, phổi, thận, gan, da,..) khỏe mạnh để cùng hợp tác chiến đấu với hệ miễn dịch.

# Chích ngừa vaccine là một cách tốt cải thiện hệ miễn dịch
- Khi chúng ta lớn tuổi, hệ miễn dịch dần dần yếu đi. Các tế bào có thể sinh ra nhiều hơn nhưng chúng mất dần sự nhanh nhạy, chính xác, và khả năng tìm diệt virus và vi khuẩn. Vì vậy, các bệnh nhân có hệ miễn dịch yếu (do hút thuốc) hay bệnh nhân trên 65 tuổi thường được khuyên chích ngừa vaccine phổi như một cách để chỉ cho cơ thể biết cách nhận các vi khuẩn phế cầu (Pneumococcal). Nếu như các vi khuẩn sau này xâm lấn vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận ra nhanh và tiêu diệt các vi khuẩn này. Nghiên cứu từ trung tâm kiểm soát bệnh Hoa Kỳ (CDC) năm 2010 cho thấy vaccine PCV13 đã bảo vệ 30,000 bệnh nhân mắc viêm phổi và ngăn ngừa ít nhất 3,000 người chết vì bệnh này (5).
- Nghiên cứu khác của CDC đăng trên tạp chí Nhi Khoa (Pediatrics) năm 2017 cho thấy giảm tỉ lệ tử vong do bệnh cúm influenza trên trẻ em đến 51% khi chích ngừa vaccine (6).

Tóm lại:
- Virus Corona hay virus khác/vi khuẩn thường sẽ bị hệ miễn dịch khỏe mạnh tiêu diệt.
- Cách ly bệnh nhân, ngăn ngừa lây bệnh qua đường hô hấp (rửa tay, đeo/tháo mặt nạ đúng) là cách tốt nhất để chiến đấu với dịch Coronavirus
- Hệ miễn dịch chúng ta giảm dần theo tuổi tác, chúng ta chọn cách sống lành mạnh và các biện pháp hỗ trợ khác như chích ngừa vaccine để tăng cường khả năng miễn dịch

Link thông tin:
1. https://www.immunology.org/public-information/bitesized-immunology/pathogens-and-disease/immune-responses-viruses
2. https://www.who.int/features/qa/71/en/
3. https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-boost-your-immune-system
4. https://www.hematology.org/Patients/Cancers/
5. https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/pneumo/public/index.html
6. https://www.cdc.gov/media/releases/2017/p0403-flu-vaccine.html

Bài viết đăng trên Facebook Dr. Wynn Tran